کد مطلب:35429 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:27

گنجینه پرسمان » اعتقادات

از ديدگاه قرآن آيا پيامبران بر يكديگر برتري دارند؟

تفاوت درجات هستي مايه رجحان بعضي موجودات بر بعض ديگر است و اين امتياز گاهي بين دو صنف يا دو شخص از يك نوع است و گاهي بين دو نوع از يك جنس. همان گونه كه خداوند آدم را بر فرشتگان تفضيل داده و برخي از ملائكه را بر بعض ديگر، بعضي از رسولان را نيز بر بعضي ديگر تفضيل داده است«تِلكَ الرُّسل فَضَّلنا بَعضهم عَلي بَعضٍ» بقره/253. اما اين كه كدام پيامبر برپيامبر ديگر افضل است، در قرآن به طور صريح نيامده و تنها اصل وجود تفاضل و همچنين تفاوت آنان بيان شده است، مثلاً ميفرمايد: ما تكليم را به موساي كليم و بيّنات را به عيساي مسيح داديم و او را با روح القدس تأييد كرديم.

ممكن است بين دو نفر تفاوت باشد، اما تفضيل نباشد؛ يعني هر يك در بعدي خاص مأموريت دارند و همه مظهر يك اسم نيستند، بلكه مظاهر اسامي گوناگونند و ممكن است هر كدام نسبت به ديگري ازنظر درجه وجودي همسان باشند. از نظر قرآن كريم انبيا نه تنها متفاوتند، بلكه متفاضل و در طول همند نه در عرض هم.

از قرآن كريم بر ميآيد كه رسول خدا (ص) از ديگر انبيا افضل است، زيرا درباره انبياي پيشين آمده است كه آنان و كتابهاي آسماني آنان يكديگر را تصديق ميكنند، ولي درباره پيامبر اكرم(ص) ميفرمايد: وي سخن انبياي پيشين را تصديق ميكند و بر آنها سيطره و سلطه دارد، و اين تعبير نشانه عظمت قرآن است، نسبت به كتابهاي انبياي پيشين و عظمت مقام رسول اكرم، نسبت به مقام انبياي گذشته.

پس انسانهاي كامل يكسان نيستند و وجود مبارك رسول الله (ص) برترين آنان است. همان گونه كه كتابهاي آسماني همتا نيستند و قرآن كريم از همه آنها افضل است. قرآن پنج انسان كامل را پيامبران اولولعزم ميداند، كه از ديگر پيام آوران الهي برترند: «شَرعَ لَكُم مِن الدَّين ما وَصّي بِه نوُحاً وَالذَّي اَوْحَينا اِلَيك و ما وَصَّينا بِه اِبراهيمَ ومُوسي وعيسي) شوري/13؛ [خداوند براي شما امت اسلامي ديني را تشريع كرد كه نوح را به آن سفارش كرده و به سوي تو (پيامبر اكرم(ص) وحي فرستاديم و ابراهيم و موسي و عيسي (ع) را نيز به آن توصيه كرديم.]

پنج پيامبري كه به اولوالغزم معروفند از انبياي ديگر برترند و از علوم و معارفي كه نصيب انسان كامل شده، بهره بيشتري بردهاند. اگرچه درباره حضرت نوح آمده است كه: «سَلامٌ عَلي نوُحٍ في العالَمين» صافات/79 وسلام خداوند بدين گونه درباره پيامبران ديگر نيامده است، اما اين بدان معنا نيست كه نوح از ديگر انبيا افضل است؛ زيرا رسول خدا(ص) به خاطر داشتن قرآن داراي سيطره برساير كتابهاي آسماني و در نتيجه برساير انبيا و از جمله نوح (ع) است.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 6 (سيرة پيامبران(ع) در قرآن)